Uit de geschiedenis van Dirk van den Broek
Supermarktketen Dirk van den Broek heeft al een lange geschiedenis. De eerste supermarkt van het concern bestaat al bijna 75 jaar.
Over de ontstaansgeschiedenis van die eerste winkel gaat onderstaand verhaal dat is opgetekend door het bedrijf zelf. Het is alleszins de moeite van het lezen waard en geeft een mooi inkijkje in het ondernemerstalent van oprichter
Dirk van den Broek.
De eerste supermarkt van Nederland
Het is 1953. Op de hoek van de Kinkerstraat en Bilderdijkstraat staat een pand leeg.
Een aantal zelfstandige winkeliers slaat de handen ineen en besluit om het pand gezamenlijk te huren. Zij starten een experiment. Ieder begint een eigen winkeltje: een kruidenier, een bakker, slager, groenteman etc. Alles onder één dak, een soort overdekte markt was het en dat was erg vooruitstrevend in die tijd.
De klant moest natuurlijk wel bij ieder afzonderlijk afrekenen. Dat is onhandig vindt Dirk van den Broek, die het experiment aandachtig gadeslaat. Elk van die ondernemers adverteert apart en het volgens Van den Broek onvermijdelijke gebeurt: ze beginnen elkaar te beconcurreren.
Van den Broek ziet het gebeuren en denkt bij zichzelf: ‘Dat kan nooit lang goed gaan’. Hij gaat bijna dagelijks kijken en noteert telkens het aantal klanten en of die met volle boodschappentassen de deur uitgaan. Hij ziet dat hij snel gelijk krijgt: na een paar maanden is de hele zaak failliet, waarna Dirk van den Broek de failliete boel overneemt..
Ondertussen heeft van den Broek gelezen over het fenomeen “Supermarket”: een grote zelfbedieningszaak met een heel uitgebreid assortiment. Een groot succes in Amerika.
‘Als het een succes in Amerika is, dan zal het in Nederland ook aanslaan’, denkt Van den Broek.
Hij begint in het pand aan de Kinkerstraat een Supermarket naar Amerikaans voorbeeld.
Het assortiment kruidenierswaren wordt uitgebreid met o.m. diepvriesproducten, waaronder bevroren vlees, een groente- en- fruit afdeling, een assortiment vers gebak, non-food artikelen, drogisterij-artikelen, zuivelproducten, vleeswaren en wat dies meer zij.
Op de 2e etage van het pand, zit een heuse verse banketbakkerij, die bij de overname hoorde. Hier komt het verse gebak vandaan. Naast het pand aan de kant van de Bilderdijkstraat opent Van den Broek een lunchroom, waar de klanten na het boodschappen doen gezellig een kopje koffie kunnen drinken, met natuurlijk een gebakje uit die eigen banketbakkerij.
Die complete grote supermarkt in Amsterdam:
DIRK VAN DEN BROEK(s) SUPERMARKT NV.
Alles is er voor de laagste prijs, want dat is de consument intussen gewend van Dirk. Naast adverteren is de microfoon een geweldig hulpmiddel. Net als op de markt staat Dirk als standwerker zijn acties aan te prijzen tussen zijn klanten.
Een jaar later komt een aantal winkeliers op initiatief van Dirk van den Broek bij elkaar.
Zij willen tegenover de grote concurrenten zoals De Gruyter, Simon de Wit en Albert Heijn een blok vormen. De ZIKO wordt opgericht, Een inkoopcombinatie met ongeveer 15 leden. Het zijn allemaal kruideniers met vestigingen in het hele land. De doelstelling is om door gezamenlijk in te kopen lagere prijzen te kunnen bedingen bij fabrikanten. Alleen op die manier kunnen zij concurreren tegen de grote jongens.
Nog een manier om goedkoper te kunnen zijn, is om de groothandel uit te schakelen. Die zit tussen de fabrikant en de winkelier. Zelf een groot magazijn beginnen en rechtstreeks bij de fabrikant bestellen en de goederen in je eigen magazijn af laten leveren die vervolgens van daaruit naar de winkels gaan, is een stuk goedkoper. Weer een kostenpost gesaneerd.
Zo groeit Dirk van den Broek uit tot een begrip. Hij is naar eigen zeggen de goedkoopste kruidenier van Amsterdam en omgeving, door slim in te kopen en goed op de kosten te letten en deze voordelen aan de klant te gunnen. Dat is vandaag de dag nog steeds zo. Nog steeds krijgt de klant een ‘Scheutje meer’.
De lunchroom
Dames, (in die tijd is het moeder de vrouw die de dagelijkse boodschappen haalt), die hun boodschappen hebben gedaan kunnen daarna gezellig in de lunchroom genieten van een kopje koffie met gebak. Tijdens een vakantie in Italië, komt Van den Broek in aanraking met espresso en cappuccino. Typisch Italiaanse koffiesoorten. waar Italianen verzot op zijn. Van den Broek denkt: ‘Als Italianen het lekker vinden, zullen Amsterdammers het ook graag lusten’. Hij introduceert in 1956 deze onbekende koffiesmaken in zijn lunchroom in Amsterdam. Het wordt een groot succes. De kranten schrijven er lovende stukken over, waarbij zij niet vergeten te vermelden wat cappuccino en espresso precies inhouden. Dat was nodig, want bijna niemand kende de nieuwe soorten koffie.
