De geschiedenis van de glasbak
De glasbak kent in Nederland een geschiedenis die officieel teruggaat tot 17 mei 1978.
Op die datum onthulde L. Ginjaar, de toenmalige minister van Volksgezondheid en Milieuhygiëne, in Den Bosch de eerste glasbak in ons land.
Toch was dat niet de allereerste glasbak in Nederland, want dankzij een lokaal initiatief van een aantal inwoners, werd bij de plaatselijke vestiging van Albert Heijn in Zeist al in 1972 de allereerste glasbak geplaatst. Een foto van die gebeurtenis is te zien in het Kruideniersmuseum. Tevens is in het museum een replica van een mini/glasbak te bewonderen.
Dat 17 mei 1978 officieel als begindatum van de glasbak in Nederland wordt aangehouden, komt doordat de onthulling in Den Bosch het startpunt vormde van de grootschalige uitrol van de glasbak in ons land, zegt woordvoerster Miranda Boer van Verpact, de organisatie die begin 2024 is ontstaan uit de samenvoeging van Nederland Schoon, Afvalfonds Verpakkingen, Nedvang en Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV). Verpact is nu de instantie die verantwoordelijk is voor de inzameling, sortering, recycling en verduurzaming van verpakkingen in Nederland, waaronder verpakkingsglas.
Sinds 1978 is het voortvarend gegaan met de uitrol van glasbakken over ons land.
Intussen staan er verspreid over ons land ongeveer 25.000. Verreweg de meeste daarvan bevinden zich in de buurt van een supermarkt.
Supermarkten, verenigd in hun branchevereniging CBL (Centraal Bureau Levensmiddelenhandel), hebben zich vanaf het begin ingespannen om van de glasbak een succes te maken. De door het CBL opgerichte Stuurgroep Promotie Glasbak, later de Stichting Promotie Glasbak, heeft er met promotiecampagnes in de verschillende magazines van supermarkten, uitgebreide voorlichtingscampagnes voor scholen en consument, posters in bushokjes en televisiespotjes (met acteur Maarten Spanjaard in de glasbak) voor gezorgd dat de gang naar de glasbak helemaal is ingeburgerd in Nederland. Daarmee voldeed de Stichting aan de zelf geformuleerde opdracht, namelijk het gebruik van de glasbak te bevorderen als middel om glazen verpakkingen in te zamelen. Dat was voor de Stichting ook dé manier om aan de verplichtingen ten aanzien van eenmalige glazen verpakkingen uit het zogenoemde Verpakkingsconvenant te kunnen voldoen.
Naast supermarkten hebben ook andere partijen een belangrijke bijdrage geleverd aan het succes van de glasbak. Zo hebben alle fabrikanten het door de Stichting Promotie Glasbak ontwikkelde logo voor de glasbak op hun verpakkingen gezet en hebben wijnimporteurs en /handelaren als ook fabrikanten van groenteconserven hun steentje bijgedragen.
Hoe goed gaat het met de inzameling en recycling van glas in Nederland. Cijfers brengen de succesvolle ontwikkeling in beeld. In 1981, 3 jaar na de ingebruikname van de eerste glasbak bedroeg het inzamelpercentage 27% en stonden er 6000 glasbakken in Nederland.
Uit de laatst bekende cijfers van Verpact – en die gaan over het jaar 2022- blijkt dat het inzamelpercentage op 79% lag. Dat is ruim boven de doelstelling van 70% voor 2022.
Van al dat ingezameld glas werd maar liefst 89% weer hergebruikt en ook dat was hoger dan de voor dat jaar geformuleerde doelstelling van 86%. Het gaat dus prima met de inzameling en recycling van glas in Nederland. En dat mede dankzij de glasbak. ‘En natuurlijk de consumenten die trouw hun potten en flessen in de glasbak gooien’, voegt Miranda Boer er nog aan toe.
Voor wie het interessant vindt: Elk jaar na de zomer worden nieuwe cijfers over de inzameling van glas en ander verpakkingsmateriaal bekendgemaakt. Die cijfers zijn te vinden op: www.verpact.nl
